หลายคนมีพื้นที่ดินว่างเปล่าที่เต็มไปด้วยวัชพืชนานาชนิดและไม่ได้จัดการอะไร ช่วงฤดูแล้งอย่างนี้หญ้าเริ่มเหี่ยวแห้ง มาจัดการพื้นที่รกร้างที่มีอยู่ แล้วมาดู ” วิธีปลูกกล้วย ” กันดีกว่า
วิธีปลูกกล้วย ทำได้ไม่ยาก กล้วยเป็นผลไม้พื้นบ้านที่คนไทยรู้จักกันมานาน เพราะทุกส่วนของกล้วยทั้งลำต้น ใบ ดอก ผล เหง้า และยังขยายพันธุ์ง่ายด้วยการแบ่งหน่อ หรือผ่าเหง้าไปปลูกต่อ จึงพบการ ปลูกกล้วย ขึ้นอยู่ทั่วไปในบ้านเรา และเป็นผลไม้ที่ไม่ค่อยมีใครให้ความสำคัญกันมากนัก ทั้ง ๆ ที่กล้วยมีประโยชน์มากมาย
ช่วง 3-5 ปีที่ผ่านมา ผลกล้วยน้ำว้ามีราคาสูงขึ้น เนื่องจากมีการปลูกลดลง อีกทั้งสภาพแห้งแล้ง ทำให้หลายคนหันกลับมาปลูกกล้วยเป็นอาชีพ สร้างรายได้ให้กับครอบครัว แต่การปลูกอย่างไรให้ได้ผลผลิตดีๆ มาเรียนรู้กัน
สิ่งแรกที่ควรคำนึงถึงคือ “สภาพพื้นที่และดินในบริเวณนั้น” แม้ว่ากล้วยจะเป็นพืชที่ทนทาน แต่การปลูกกล้วยให้ได้ผลผลิตที่ดี ดินปลูกควรมีอินทรีย์วัตถุและความชุ่มชื้นเพียงพอ “แสงแดด” เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ต้องคำนึงถึง กล้วยชอบแสงแดดจัด หากพื้นที่ดีแต่แสงแดดน้อยมักไม่ออกเครือ หรือคุณภาพผลผลิตไม่ดีพอ
นอกจากนี้ “น้ำ” ก็เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการปลูกกล้วย แม้กว่ากล้วยเป็นพีชที่กักเก็บน้ำในลำต้นได้ดี แต่ถ้าได้รับน้ำไม่เพียงพอ ต้นจะเติบโตได้ไม่ดีนัก จึงควรติดตั้งระบบให้น้ำไว้บ้างเพื่อต้นกล้วยเติบโตอย่างสมบูรณ์ ให้ผลผลิตที่ดีมีคุณภาพ
เมื่อได้พื้นที่ที่เหมาะสมกันแล้ว มาปลูกกล้วยกัน
สิ่งแรกคือ เตรียมอุปกรณ์ที่จำเป็น ทั้งจอบ สำหรับขุดเตรียมดิน เสียม ใช้ขุดหน่อกล้วย เคียว มีดพร้า ใช้ตัดแต่งใบรอบพุ่มต้น กรรไกรตัดแต่งกิ่ง สำหรับตัดแต่งรากและก้านใบที่แห้ง ซึ่งอุปกรณ์ทุกชิ้นควรสะอาดและคม จะช่วยให้การจัดการของเราง่ายขึ้น
วิธีปลูกกล้วย
Step 1 | ขุดหลุมปลูก กว้าง ยาว และลึก 50x50x50 ซม. แต่ละหลุมห่างกัน 2-4 เมตร ตากดินทิ้งไว้ หนึ่งสัปดาห์ เพื่อให้ความร้อนจากแสงแดดช่วยกำจัดเชื้อโรคและศัตรูพืช
Step 2 | ผสมปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักกับดินที่ขุดตากไว้ รองก้นหลุม 20 ซม.
Step 3 | วางหน่อกล้วยกลางหลุม ให้ยอดสูงกว่าระดับดิน 10-20 ซม. กลบดินให้แน่น พูนโคนให้สูงเพื่อกันน้ำขัง รดน้ำให้ชุ่ม
Step 4 | หลังปลูก1-2 สัปดาห์ ต้นกล้วยจะเริ่มผลิใบใหม่ และควรให้น้ำอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ต้นกล้วยไม่ชะงักการเจริญเติบโต
หลังปลูกกล้วยจนเริ่มออกเครือแล้ว หลายคนมักเจอปัญหาว่า ทำไมกล้วยออกเครือยื่นไปบ้านคนอื่น ซึ่งอาจสร้างปัญหาตามมาได้ เช่นเครือกล้วยไปพาดพิงกับสายไฟบ้านข้างๆ เก็บผลผลิตยาก หรือถ้ามีลมแรกเครือกล้วยอาจล้มทับรัวบ้านผลผลิตเสียหายได้
วิธีปลูกกล้วยบังคับให้กล้วยออกเครือในทิศทางที่ต้องการ
Step 1 | เลือกหน่อที่สมบูรณ์ สังเกตรอยแผลของหน่อที่ตัดจากต้นแม่
Step 2 | หลังจากเตรียมหลุมปลูก นำหน่อกล้วยลงปลูก ธรรมชาติของกล้วยจะออกเครือฝั่งตรงข้ามกับรอยแผล จึงควรหันยอดเข้าหาด้านตัวบ้าน (ยกเว้นหน่อกล้วยที่ได้จากการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ)
Step 3 | กลบดินให้เรียบร้อย
Step 4 | เมื่อกล้วยออกเครือจะออกจากทางเดียวกัน
รับรองว่า เราจะได้เครือกล้วยที่สมบูรณ์พร้อมเก็บกินหรือจำหน่ายได้
เทคนิคดูแลกล้วยอย่างง่าย เริ่มจาก
– หมั่นถางหญ้ารอบโคนต้น ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักให้บ้าง
– หลังปลูก 10-11 เดือน ต้นกล้วยจะผลิใบธง นั่นแสดงว่ากำลังจะแทงช่อดอก
– ขณะที่ต้นกำลังติดเครือ ควรใช้ไม้ค้ำลำต้นไว้ เพื่อป้องกันต้นล้ม ในภาพเป็นการค้ำแบบลำเดี่ยว ซึ่งไม้ต้องแข็งแรง และปักลงดินให้มั่นคงเพื่อให้รับน้ำหนักได้ดีพอ
– การค้ำแบบสองลำ โดยใช้เชือกมัดไม้เป็นรูปกากบาทให้แน่น แล้วค้ำที่คอต้นกล้วยจะช่วยพยุงน้ำหนักเครือกล้วยไม่ให้ล้มได้ เหมาะกับกล้วยน้ำว้าและกล้วยหักมุก
– หมั่นให้ปุ๋ยเพิ่มเมื่อเริ่มแทงช่อดอก จะช่วยให้ต้นกล้วยให้ผลผลิตดีขึ้น
– หมั่นริดใบแห้งออกบ้างเพื่อให้โคนต้นโปร่งไม่เป็นทีอาศัยของโรคและแมลงศัตรู โดยใช้เคียวสำหรับลิดก้านใบกล้วยออก ส่วนมีดพร้าสำหรับตัดเครือกล้วยและหน่อกล้วย
– หลังติดผล อีก 90-100 วัน ผลจึงเริ่มแก่พร้อมตัดมาบริโภค สังเกตที่เกสรที่ปลายผลจะหลุดร่วง ผลกลม และเหลี่ยมตามผลเลือนหายไป
– หลังตัดเครือผล ควรตัดลำต้นเก่าออก หรือนำมาสับทำเป็นอาหารหมูได้ หรือปล่อยให้ย่อยสลายกลายเป็นปุ๋ยให้กับดินต่อไปได้
อ่านวิธี ปลูกกล้วย เพิ่มเติมได้ในหนังสือ Garden & Farm vol.4 นานาสารพัดกล้วย และเทคนิคขยายพันธุ์พืช
เรื่อง : อุไร
ภาพ : อภิรักษ์, ธนกิตติ, ธนาวุฒิ
