ปัญหาของผู้ ปลูกผักสลัด มือใหม่ส่วนใหญ่คือ ไม่รู้จักผักแต่ละสายพันธุ์ ไม่รู้ว่าผักหน้าตาแบบนี้มีชื่อเรียกว่าอะไร ผักบางชนิดมีลำต้นและใบคล้ายกัน ทำให้จำและเรียกชื่อสับสนได้ มาทำความรู้จักชนิดของผักสลัดกันก่อน
ในเบื้องต้นก่อนจะ ปลูกผักสลัด ควรทราบว่าผักสลัดทั่วโลกมีอยู่หลากหลายสายพันธุ์ แต่ที่นิยมปลูกและรับประทานในบ้านเราโดยมากอยู่ในกลุ่มผักกาดหอม ซึ่งมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Lactuca sativa เป็นพืชในวงศ์ Asteraceae มีถิ่นกำเนิดในทวีปเอเชียและยุโรป ผักในกลุ่มนี้เป็นพืชฤดูเดียว มีระบบรากแก้วที่สามารถเจริญลงไปในดินได้อย่างรวดเร็ว รากแขนงและรากฝอยหนาแน่นในระดับความลึก 30 เซนติเมตร ลำต้นอวบสั้น ช่วงข้อถี่
ส่วนที่เห็นได้ชัดและเติบโตมากที่สุดคือใบ ซึ่งมีลักษณะแตกต่างกันไปตามขนาด ทรงพุ่ม การห่อหรือไม่ห่อหัว และสีสันของใบ ตั้งแต่สีเขียวอ่อนจนถึงสีเขียวเข้ม สีเขียวปนแดง สีแดง สีม่วง และสีน้ำตาล รวมถึงช่วงฤดูกาล ปลูกที่เหมาะสมในแต่ละสายพันธุ์ โดยมีอายุการเก็บเกี่ยวที่เหมาะสม คือ 40 - 50 วัน นับจากเมล็ดงอก
สายพันธุ์ผักกาดหอมที่นิยมปลูกในประเทศไทย เนื่องจากปลูกได้ตลอดปี และเป็นที่ต้องการของตลาด มีทั้งหมด 4 กลุ่ม ได้แก่
1. ลีฟ (Leaf) หรือลูสลีฟ (Loose Leaf) หรือลูสเฮด (Loose Head) ไม่มีการห่อหัว ใบหยักเป็นคลื่นหรือย่น
มีสีเขียวอ่อนจนถึงสีแดง เช่น กรีนโอ๊ก เรดโอ๊ก เรดคอรัล เป็นต้น
2. คอส (Cos) หรือ โรเมน (Romaine หรือ Roman) ลำต้นตั้งสูง ใบบางแคบเรียว มีสีเขียวหรือสีแดง เช่น L. sativa var. longifolia
3. บัตเตอร์เฮด (Butterhead) หรือบิบ (Bibb) เป็นพวกห่อหัวเข้าหากันอย่างหลวม ๆ ใบด้านนอกมีสีเขียว
ข้างในสีขาวหรือสีเหลือง เช่น L. sativa var. capitata
4. คริสป์เฮด (Crisphead) หรือไอซ์เบิร์ก (Iceberg) หรือผักกาดหอมห่อ ผักกาดแก้ว ใบห่อเข้าหากัน ใบบางกรอบ และขอบใบหยักไม่เรียบ
เมื่อรู้จักกับสายพันธุ์ผักและลักษณะโดยทั่วไปแล้ว อย่าลืมนำไปทดลอง ปลูกผักสลัด กัน จะปลูกเพื่อรับประทานเองหรือทำเป็นอาชีพเสริม สร้างรายได้ก็ได้เช่นกัน
ข้อมูลจาก: My Little Farm Vol.8: ผักสลัดปลูกง่าย
เรื่อง: กัมปนาท เนตรภักดี
ภาพประกอบ: กัญญณัฐ ศิริมัย
ภาพ: ธนกิตติ์ คำอ่อน, ชัชวัสส์ เกียรติคุณโสภณ
เพราะอะไรถึงปลูกผักสลัดไม่ขึ้น เมล็ดไม่งอก? เจาะลึกเรื่อง เมล็ดพันธุ์ผักสลัด
สูตรดินปลูกผักสลัด สำหรับปลูกผักไร้สารพิษ
วิธีปลูกผักสลัดไร้สารเคมี โดยคุณตั้ม – กัมปนาท เนตรภักดี
